USSD یک مکانیزم انتقال اطلاعات بر بستر شبکه GSM میباشد.
USSD یک ارتباط REAL-TIME در شبکه را در اختیار قرار میدهد.
در این روش مدت زمان انتظار جهت پاسخگویی بسیار کمتر از روش SMS است وبر مبنای یک جلسه کاری (SESSION-BASED) استوار است.
یک پیام USSD میتواند در حدود 182 کاراکتر باشد. با استفاده از USSD میتوان بین نرم‌افزار های نوشته شده برای موبایل و شبکه اپراتور موبایل ارتباط برقرار نمود. پیام ها بصورت دیجیتالی و با استفاده از کلیدهای * و # ارسال میگردند و به کاربر اجازه میدهد که به سادگی اطلاعاتی را به شبکه ارسال و یا دریافت نماید.
بصورت کلی عملکرد USSD به دو حالت زیر تقسیم بندی میشود:
۱- مدیریت در سمت موبایل (PULL) (پشتیبانی شده در GSM2.94)
۲- مدیریت در سمت شبکه (PUSH) (پشتیبانی شده در GSM3.9)
در بعد امنیتی، USSD دارای ساختاری مجزا برای تامین امنیت نمیباشد و از استانداردها و مکانیزم‌های امنیتی شبکه GSM/UMTS استفاده میکند.
در واقع یکی از مشخصه‌های اصلی پیام های USSD عدم ذخیره سازی در سمت کلاینت یا همان موبایل میباشد، در مقام مقایسه، USSD بیشتر مشابه TELNET بوده و SMS مشابه EMAIL است.
روش دریافت و ارسال اطلاعات از موبایل به مرکز
با توجه به تغییر دائم مکان مشترکین در شبکه نیاز به مرکزی داریم که اطلاعات تمام مشترکین یک کشور یا یک شرکت ارائه سرویس موبایل در آن ثبت شده باشد تا هر زمان که به این اطلاعات نیاز بود بتواند در اختیار شبکه قرار دهد. به این مرکز HLR گویند. این مرکز بصورت متمرکز در یک یا نقاط محدودی در یک کشور ایجاد میشود و برای اینکه یک مشترک امکان استفاده از شبکه را داشته باشد به مشترک کارتی به نام SIM داده میشود که این کارت وسیله شناسایی مشترک در شبکه میباشد. بنابراین مشترک با این کارت میتواند به راحتی در هر نقطه کشور با شبکه ارتباط برقرار نماید.
نحوه انتقال پیام‌های USSD به سرور
برخلاف SMS که ازفضای خالی داده ای شبکه جهت ارسال اطلاعات استفاده میکند، در USSD از فضای ارسال صوت استفاده میشود بنابراین از لحاظ میزان امنیت در حد بسیار بالایی قرارداشته و امکان شنود آن به سختی امکان پذیر میباشد. روش کار بدین صورت میباشد، زمانیکه یک پیام با فرمت USSD ارسال میشود، دستگاه موبایل با آن پیام همچون یک تماس صوتی برخورد کرده و تماس مربوطه را به گیرنده BTS ارسال مینماید. BTS نیز پس از دریافت پیام آن را به سرور اصلی و در نهایت به MSC منتقل میکند.
MSC بدون هیچگونه پردازشی بر روی USSD آن را به سرور VLR و سپس به HLR ارسال میکند. حال نرم افزاری که به منظور پردازش پیام در USSD در نظر گرفته شده است بر روی سرور HLR و پس از پردازش پیام رسیده و تهیه پاسخ لازم، نسبت به ارسال پاسخ به سرور VLR و سپس MSC و در نهایت دستگاه موبایل یا MS اقدام میکند.
مسئله حایز اهمیت در خصوص استفاده از USSD همزمانی آن در انجام تراکنش‌ها و استفاده از فضای VOICE در ارسال داده‌ها میباشد. چراکه در صورت ازدست رفتن آنتن دهی به هنگام برگزاری یک جلسه با شبکه، کلیه اطلاعات رد و بدل شده از بین می‌رود که به منظور برطرف کردن این قضیه بایستی از ترکیب این روش با یک روش نرم افزاری استفاده کرد.
در حال حاضر بر اساس استانداردها و پروتکل های ارائه شده توسط «انیستتو استاندارد ارتباطی اروپا» هیچکدام از سرویس دهندگان خدمات موبایل داده های رد و بدل شده در قالب USSD بربستر شبکه را بر روی سرورURL , VLR ذخیره نمیکنند. البته این مسئله بعنوان یک ممنوعیت مطرح نشده است و صرفا به منظور حفظ بازدهی شبکه ها توصیه شده است.
قالب پیام‌های USSD
براساس استاندارد شماره ۱۰۰۶۲۵ موسسه ETSI روش شماره گذاری در USSD به صورت *۱XX# تعریف شده است یک اپراتور ممکن است که براساس نیاز های خود سرویس‌هایی را از *۱۰۰# تا *۱۴۹# تعریف نموده باشد که پس از شماره گیری توسط کاربر، سرویس مناسب ه وی داده شود. کدهایی که درباره *۱۵۰# تا *۱۹۹# جهت استفاده خود اپراتورهای موبایل ذخیره شده اند که ارتباط دستگاه کاربر با شبکه موبایل را مدیریت نماید.
USSD پروتکلی در کنار SMS
USSD پروتکلی که در بستر شبکه GSM کار میکند و یک ارتباط بلادرنگ (real time) را در شبکه قرار میدهد و یک تکنولوژی منحصر بفرد GSM است.
در این پروتکل مدت زمان انتظار جهت پاسخگویی خیلی کمتر از SMS است و بر مبنای یک جلسه کاری (session-bassed) میباشد. یک پیام USSD میتواند در حدود ۱۸۲ کاراکتر باشد که پیام ها با استفاده از کلیدهای * و # بصورت دیجیتالی ارسال میگردند.
با استفاده از USSD میتوان بین نرم‌افزار های نوشته شده برای تلفن همراه و شبکه اپراتور تلفن همراه ارتباط برقرار نمود و کارکرد آن به دو دسته تقسیم میشود:
۱- مدیریت در سمت موبایل (کاربر یا کلاینت Pull)
۲- مدیریت در سمت شبکه (سرویس دهنده یا سرور Push)
از مشخصه‌های اصلی پیام های USSD عدم ذخیره سازی در سمت کاربر است.
تفاوت USSD با SMS را اگر بخواهیم با یک مثال کاری بیان کنیم اینگونه است که USSD بیشتر شبیه telnet میباشد و هیچ منوی خاصی برای ارسال و دریافت دستورات USSD وجود ندارد و کاربر میتواند مستقیما از طریق صفحه اولیه تلفن همراه اقدام به ارسال دستورات USSD کند اما SMS بیشتر شبیه Email است.
USSD براساس ارتباط است و این ارتباط از طریق کانال صوتی (کانالی تلفنی در آن مبادله میشوند) و سوییچ مداری میباشد و دستورات را بصورت صوت میشناسد و میتواند برای شناسایی مشتری هم مورد استفاده قرار بگیرد پس مشکل تاخیر SMS را ندارد ولی خاصیت ذخیره هم ندارد و اگر پوشش شبکه از بین برود تعامل با کاربر قطع میشود و کاربر باید ارتباط را مجددا آغاز کند و مسلما ارتباط مستقیم تلفن با تلفن را پشتیبانی نخواهد کرد.
USSD خودش به تنهایی از لحاظ امنیتی دارای ساختاری برای تامین امنیت نیست و از استاندارد و مکانیزم کانال صوتی که در شبکه GSM قرار دارد استفاده میکند.
از کاربردهای استفاده از این پروتکل:
– بانکداری تلفن همراه
– تماس خدمات
– خدماتی نظیر (اعلام اخبار، آب و هوا،...)
– خدمات گفتگو (مسابقه، نظرسنجی، A&Q)
– سرویس نظرسنجی
– سرویس دایرکتوری و...
کاربرد تماس خدمات از نمونه های بارز استفاده از این پروتکل در ایران میباشد که به وسیله آن میتوان از مانده اعتبار سیم کارت های اعتباری مطلع شد.
سعید جاویدان 09124433085
کد معرف: 0068344351
